Workshop in de natuur: Versterken van samenwerking tussen eerste lijnsprofessionals, POH-GGZ en sociaal domein

Doel

  • Elkaar beter leren kennen buiten de werkomgeving

  • Vertrouwen en verbinding creëren

  • Inzicht krijgen in elkaars rollen, uitdagingen en mogelijkheden

  • Samenwerkingsvormen verkennen en versterken

Duur

  • 1 dagdeel (3-4 uur)

Locatie

  • Buiten, bijvoorbeeld in een bos, park of natuurgebied dichtbij

Voorbeeldprogramma

1. Ontvangst en introductie (15 minuten)

  • Welkom en doel van de workshop

  • Kort voorstelrondje met een lichte, persoonlijke vraag (bijv. “Wat is jouw favoriete plek in de natuur?”)

2. IJsbreker in de natuur (30 minuten)

  • Wandelend kennismaken in kleine groepen

  • Oefening: deel een succeservaring uit je werk en een uitdaging waar je mee worstelt

3. Verkennen van rollen en samenwerking (45 minuten)

  • Samenwerkingsopdracht: in gemengde groepen bespreken wat ieders rol inhoudt en waar kansen liggen om elkaar beter te ondersteunen

  • Gebruik een groot vel papier, stiften, of een whiteboard om dit visueel te maken (bijv. rolkaarten of schema’s)

4. Vertrouwen en verbinding versterken (45 minuten)

  • Vertrouwensoefeningen en/of creatieve opdrachten (bijv. samen een natuurkunstwerk maken van gevonden materialen)

  • Reflectie: wat heb je ontdekt over jezelf en anderen?

5. Concrete acties en afsluiting (30 minuten)

  • Brainstorm: hoe kunnen we deze verbinding in de praktijk versterken?

  • Actiepunten formuleren

  • Afsluitende ronde: wat neem je mee uit deze dag?

Benodigdheden

 

  • Ruimte in de natuur met zitmogelijkheden

  • Materialen voor creatieve opdrachten (papier, stiften, materialen uit de natuur)

  • Voldoende tijd voor wandelen en pauzes

Hier is een concreet draaiboek voor een workshop in de natuur, waarin social workers, POH-GGZ en de doelgroep samenkomen om met professionele expertise de kracht van de natuur in te zetten.

Draaiboek Workshop: Samen de natuur in – Versterken van verbinding en herstel

Doel:
Vertrouwen, verbinding en herstel versterken bij cliënten en professionals door samen met expertise en de natuur te werken.

Duur:
3 uur

Locatie:
Rustig natuurgebied met wandelpaden, plek om te zitten en ruimte voor creatieve opdrachten.

Voorbereiding

  • Locatie verkennen: route uitzetten, zitplekken klaarzetten

  • Materialen meenemen: papier, stiften, mandje voor natuurmaterialen

  • Kleinschalige groep (max 12-15 deelnemers)

  • Check weer en kleed je passend

Programma

1. Ontvangst en introductie (15 minuten)

  • Iedereen welkom heten, kort uitleggen doel en verloop

  • Rondje kennismaken: naam, wat verwacht je van vandaag?

  • Korte check-in: “Hoe voel je je nu in één woord?”

2. Stiltewandeling en zintuigen (45 minuten)

  • Uitleg: we gaan wandelen, probeer je aandacht te richten op je zintuigen

  • Oefening:

    • Luister 3 minuten in stilte naar geluiden

    • Zoek 1 ding dat je mooi of bijzonder vindt en neem dit mentaal mee

  • In kleine groepjes: delen wat je hebt ervaren

  • Professionals observeren, ondersteunen waar nodig

3. Natuurkunstwerk maken (45 minuten)

  • Verzamel samen natuurmaterialen: takken, bladeren, stenen etc.

  • Maak samen een kunstwerk dat staat voor “samenwerking”, “herstel” of “kracht”

  • Tijdens het maken: gesprek stimuleren over betekenis, veerkracht en samenwerking

  • Eventueel foto maken van het kunstwerk

4. Reflectie en uitwisseling (30 minuten)

  • Gezamenlijk zitten rondom het kunstwerk

  • Vragen voor gesprek:

    • Wat heb je vandaag ervaren?

    • Welke inzichten neem je mee?

    • Wat helpt jou om veerkrachtig te zijn?

  • Professionals sluiten aan met ondersteunende vragen, versterken positieve ervaringen

5. Afsluiting (15 minuten)

  • Rondje: wat neem je mee uit deze workshop?

  • Mogelijkheid voor nazorg, contactgegevens uitwisselen

  • Bedanken en praktische afsluiting

Tips voor professionals

  • Wees flexibel, houd ruimte voor ieders tempo

  • Let op signalen, bied waar nodig steun of pauze aan

  • Stimuleer openheid maar respecteer grenzen

  • Gebruik natuur als metaforen voor herstel en veerkracht

Wil je dat ik dit draaiboek nog specifieker maak voor een bepaalde doelgroep of met concrete werkvormen per stap?

Je zei:
concrete werkvormen per stap
ChatGPT zei:

Zeker! Hier een aanvulling op het draaiboek met concrete, makkelijk toepasbare werkvormen per stap die je meteen kunt gebruiken:

Concrete werkvormen per stap workshop natuur + herstel & verbinding

1. Ontvangst en introductie (15 min)

Werkvorm: ‘Woord in het bos’

  • Iedereen zegt om de beurt één woord dat uitdrukt hoe ze zich voelen of wat ze verwachten.

  • Dit woord ‘legt’ je symbolisch in de natuur (bijv. je wijst naar een boom, blad, of plek die dat woord bij je oproept).

  • Zo begin je met verbinden én aandacht voor de omgeving.

2. Stiltewandeling en zintuigen (45 min)

Werkvorm: ‘Zintuigen-schijf’

  • Geef iedereen een kaart of blaadje waarop 5 zintuigen staan: zien, horen, ruiken, voelen, proeven.

  • Tijdens de wandeling markeren deelnemers op de schijf wat ze opmerken.

  • Na de wandeling bespreekt de groep kort welke zintuigen ze het meest actief hadden en welke indruk maakten.

  • Variatie: Laat deelnemers een ‘natuurobject’ kiezen dat symbool staat voor hun stemming.

3. Natuurkunstwerk maken (45 min)

Werkvorm: ‘Samen bouwen aan kracht’

  • Verdeel de groep in kleine teams van 3-4 personen.

  • Geef de opdracht om met natuurmaterialen een beeld te maken dat voor hen “kracht”, “samenwerking” of “herstel” uitdrukt.

  • Elk team presenteert kort hun kunstwerk en vertelt wat het betekent.

  • De hele groep reflecteert wat ze zien en hoe het hun aan het denken zet.

4. Reflectie en uitwisseling (30 min)

Werkvorm: ‘De veerkrachtcirkel’

  • Zit in een kring, geef iedereen een steen of tak die symbool staat voor veerkracht.

  • Laat de deelnemers om de beurt iets delen dat hen kracht geeft of helpt bij herstel.

  • De begeleider vat samen en benadrukt overeenkomsten en verschillen.

  • Optioneel: professionals delen ook hun ervaringen om verbinding te verdiepen.

5. Afsluiting (15 min)

Werkvorm: ‘Wens voor de toekomst’

  • Iedereen schrijft of zegt een persoonlijke wens of intentie mee voor de toekomst, verbonden aan wat ze vandaag geleerd of ervaren hebben.

  • Deze wens mag een soort motto zijn om mee verder te gaan.

  • Afsluiten met een complimentronde: iedereen geeft iemand anders een positief woord of compliment mee.

Als je wil kan ik deze werkvormen ook uitwerken met voorbeeldvragen of materialenlijsten! Wil je dat?

Je zei:
graag
ChatGPT zei:

Top! Hier volgt een uitgebreide uitwerking van de werkvormen, inclusief voorbeeldvragen en materialenlijsten per onderdeel. Zo heb je een kant-en-klare set om mee te werken.

Uitgewerkte werkvormen met materialen en voorbeeldvragen

1. Ontvangst en introductie — ‘Woord in het bos’

Doel: Verbinding maken en aandacht naar de natuur en het hier-en-nu richten.

Materialen:

  • Geen extra materialen nodig, eventueel een rustige plek in de natuur waar iedereen kan staan/kijken.

Werkwijze:

  • Iedereen zegt één woord dat uitdrukt hoe hij/zij zich voelt of wat hij/zij verwacht van de workshop.

  • Daarna wijst diegene naar een element in de natuur dat past bij dat woord (bijvoorbeeld een boom, steen, blad).

  • De volgende persoon bouwt voort op het vorige woord of zegt iets nieuws.

Voorbeeldvragen:

  • Welk woord geeft jouw gevoel of verwachting nu het beste weer?

  • Waarom kies je dat natuur-element bij jouw woord?

2. Stiltewandeling en zintuigen — ‘Zintuigen-schijf’

Doel: Bewustwording van zintuigen en focus op het hier-en-nu.

Materialen:

  • Een kaart of vel met daarop de vijf zintuigen: zien, horen, ruiken, voelen, proeven (kan simpel op papier getekend zijn).

  • Pen of stift om te markeren.

Werkwijze:

  • Tijdens de wandeling markeert iedereen op zijn/haar kaart wat ze opmerken per zintuig.

  • Na de wandeling bespreekt de groep kort de ervaringen.

Voorbeeldvragen:

  • Welke zintuiglijke indruk maakte het meeste indruk op je?

  • Welke geluiden of geuren vielen je op?

  • Heb je iets gevonden in de natuur dat past bij jouw stemming? Vertel er iets over.

3. Natuurkunstwerk maken — ‘Samen bouwen aan kracht’

Doel: Creatief samenwerken en symbolisch uitdrukken van thema’s als veerkracht en herstel.

Materialen:

  • Mandje of tas om natuurmaterialen te verzamelen (takken, bladeren, stenen, mos, dennenappels etc.)

  • Voldoende ruimte om kunstwerken te maken op de grond of op een tafel.

Werkwijze:

  • Verdeel de groep in teams van 3-4 personen.

  • Elk team maakt een kunstwerk dat “kracht”, “samenwerking” of “herstel” uitbeeldt.

  • Presentatie van het kunstwerk en betekenis delen.

Voorbeeldvragen:

  • Wat betekent dit kunstwerk voor jullie?

  • Hoe komt samenwerking terug in jullie kunstwerk?

  • Welke elementen symboliseren veerkracht?

4. Reflectie en uitwisseling — ‘De veerkrachtcirkel’

Doel: Delen van persoonlijke krachtbronnen en het versterken van groepsvertrouwen.

Materialen:

  • Kleine natuurlijke objecten (stenen, takjes) voor iedereen om vast te houden tijdens het delen.

Werkwijze:

  • Iedereen zit in een kring, houdt een object vast.

  • Om de beurt deelt iedereen iets dat hem/haar kracht geeft of helpt bij herstel.

  • De begeleider vat samen en benadrukt verbindende thema’s.

Voorbeeldvragen:

  • Wat geeft jou kracht als het even moeilijk is?

  • Welke mensen, activiteiten of gedachten helpen je om door te gaan?

  • Wat heb je vandaag ontdekt over je eigen veerkracht?

5. Afsluiting — ‘Wens voor de toekomst’

Doel: Positieve intentie zetten en het goede gevoel vasthouden.

Materialen:

  • Kleine kaartjes of papiertjes en pennen, of gewoon mondeling delen.

Werkwijze:

  • Iedereen schrijft of deelt een wens of intentie voor de toekomst die aansluit bij wat hij/zij heeft geleerd of gevoeld vandaag.

  • Afsluiten met een complimentronde: iedereen geeft iemand anders een positief woord mee.

Voorbeeldvragen:

  • Welke wens neem je mee voor jezelf?

  • Wat wil je graag meenemen in je dagelijks leven?

  • Wie wil je een compliment geven en waarom?